SAĞLIK BAKANLIĞI İLAÇ VE ECZACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TRT REKLAM YÖNETMELİĞİ HAKKINDA GÖRÜŞÜ hakkında;
Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu tarafından 26.08.2009 tarihli Resmi Gazete?de yayımlanan Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Reklam Yönetmeliği?nin ?Uygulama esasları? başlıklı 5 Maddesinin (f) bendi; ?Reçete ile satışına izin verilen ilaçlar, alkollü içkiler, sigara ve tütünler, yapımı, sağlığı koruma standartlarına uymayan gıda maddeleri, eş bulma veya mektuplaşma kuruluşlarının hizmetleri ile benzeri ürün ve hizmetlerin reklâmı kabul edilemez.?Şeklinde düzenlenmiştir. Birliğimiz tarafından, söz konusu düzenlemenin 1262 Sayılı Yasanın 13.Maddesine aykırı olarak, ?Reçetesiz ilaçların topluma yönelik tanıtımı?na imkan tanıyacağı değerlendirilmektedir.
1996 ve 2003 senelerinde, 1262 Sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunun 13 üncü Maddesinde; ?Müstahzarları övme yolunda ve bunlara malik olmadıkları şifa hassaları atıf veya mevcut şifa tesirleri büyütmek suretiyle sabit veya müteharrik sinema filmleri, ışıklı ve ışıksız ilan, radyo ve herhangi bir vasıta ile reklam yapılması memnudur. Şu kadar ki, tarifname ve gazetelerde ?.hastalıklarında kullanılması faydalıdır; şeklindeki ilanlara müsaade olunabilir. Ancak, reçetesiz satılmasına müsaade edilmeyen müstahzarların tıbbi mecmualardan başka yerlerde reklamları yapılamaz?.? Hükmüne aykırı bir biçimde yapılan Yönetmelik düzenlemeleri, Birliğimiz tarafından Danıştay Onuncu Daire Başkanlığına başvurularak iptal ettirilmiştir.
Yasal düzenleme ile yasa koyucunun beşeri tıbbi ürünü herhangi bir tüketim malından ayrık tuttuğu, ilacın ulaşacağı kitleyi genel anlamda sağlık meslek mensupları ile (diş hekimi, hekim, eczacı) sınırlı tutmayı amaçladığı; meslek grubuna yönelik tanıtımın da, tıbbi açıdan bilgilendirme amacına hizmet ettiği açıktır. Buna karşılık, 26.08.2009 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Reklam Yönetmeliği?nde yapılan düzenleme ile, reçetesiz ilaçlarda reklam yapılmasına; bu yönetmelik kullanılarak olanak sağlanmaya çalışıldığı değerlendirildiğinden, Birliğimiz tarafından ilgili Yönetmeliğin 5(f) maddesinde,
1262 Sayılı Yasaya uygun bir biçimde düzenleme yapılmasını temin etmek amacıyla yargı yoluna başvurulacaktır.
Konu hakkında, Birliğimiz tarafından ivedilikle Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürü Dr.Mahmut Tokaç ile gerekli görüşmeler yapılmış ve bu görüşmelerde, söz konusu yönetmeliğin yasal düzenlemelere aykırı olduğu ve reçeteli/reçetesiz ayrımı olmaksızın hiçbir ilacın reklamının yapılamayacağı değerlendirilmiştir.
İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü ile sağladığımız görüş birliği sonrasında, 27.08.2009 tarihli yazımız ile Sağlık Bakanlığı İlaç Ve Eczacılık Genel Müdürlüğüne başvuruda bulunularak, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Yönetmeliği uyarınca, Genel Müdürlük tarafından da gerekli girişimlerde bulunulması; ve Birliğimiz tarafından yasal zeminde yapılacak olan başvuruya yardımcı olmak üzere, Genel Müdürlük görüşünün yazılı olarak da verilmesi talebimiz sunulmuştur.
Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürü Sayın Dr.Mahmut Tokaç tarafından 27.08.2009 tarihli yazımıza cevaben Birliğimize gönderilen 28.08.2009 tarihli görüş yazılarında, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Reklam Yönetmeliği?nin 5.Maddesinin (f) bendinde yapılan düzenlemenin, 1262 Sayılı Yasanın 13.Maddesine aykırı olduğunun değerlendirildiği ve bu konuda yasaya uygun biçimde düzenleme yapılmak üzere Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu?na gerekli bildirimde bulunulduğu bilgisi verilmektedir.
Türk Eczacıları Birliği, ilaçta reklam ile ilgili olarak bugüne kadar gösterdiği tavrı koruyarak, reçeteli-reçetesiz ayrımı olmaksızın ilacın reklamının yapılmasına izin verecek her türlü girişime ve düzenlemeye karşı çalışmalarını sürdürecek; idari işlemler yönünden ve yasal zeminde konunun takipçisi olmaya devam edecektir.